Harput Kızıl Kilise
 Harput Kızıl Kilise

Kızıl Kilise, “Ferhan Memişoğlu, Adnan Erkuş, İ. Hakkı Beyoğlu tarafından, 15 pafta 456 parsel GEEAYK (Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu) 09.04.1982 tarihli, A- 3562 karar numarası bulunan yapının,  II. Tescili KTVKYK (Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu) tarafından 30.05.1985/1089 tarihinde yapılmıştır.”[1] Yapı Ermenilere ait bir Katolik kilisesidir.

Kızıl Kilisenin yeri ve tarihi için, “Harput’un doğusunda ve Ulu Cami ile Kale Meydanı arasında Gürcü Bey mahallesindeydi. Mahalleyi ikiye bölen caddenin sağında ve üç yol kavşağındaydı. Kilise Evvelce, ahşap iken M. 1850-H. 1266 tarihinde mahalli hükümetinden alınan ruhsat ile ahşap bina yıktırılmış ve etrafında bulunan birçok Ermeni evleri de kiliseye teberru (bağış) suretiyle mal edilmiş, muazzam kagir bir bina olmak üzere şu plan dahilin de inşaata başlanmıştır”[2] Tapu Kaydına göre kilise arazisinin yeri, Elazığ İl Özel İdaresine aittir.

            Kilise büyük oranda yıkılmış sadece doğu cephesi ayakta kısmen de kuzey ve güney cephe duvarları görülmektedir. Batı cephesi tamamen yıkılmıştır. Yapı doğu–batı doğrultusunda uzanan, kareye yakın dikdörtgen planlı beş nefli (kilisede apsise dik doğrultuda, birbirlerinden sütun ya da ayak dizileriyle ayrılmış, uzunlamasına mekanların her birine denir) bir plan şemasına sahiptir. Neflerin doğu iç cephede izleri görülmektedir. Herhangi bir süsleme öğesi görülmemektedir.

         Yapı günümüze büyük oranda yıkılarak gelmiştir. Kızıl Kilise, Elazığ Belediyesi KUBEB olarak Röleve-Restitüsyon ve Restorasyon projeleri çizilerek, yapının Restorasyon öncesi kazı ve harfiyat çalışmaları yapılarak yapının ayağa kaldırılması için çalışmalar Elazığ belediyesince başlamıştır. Röleve-Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu onayına sunulmuştur.

Konum
Fotoğraflar