.
Belediyemiz KUDEB Birimi Kuruluş ve Projeleri;

11 Haziran 2005 tarihinden çıkarılan yönetmelikle, belediyeler bünyesinde kurulması mümkün hale getirilen Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, kısa adıyla KUDEB’ lerin, kurulma ve çalışma esasları belirlenmiştir. Amacı “korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili işlemleri ve uygulamaları yürütmek, denetimlerini yapmak olan” KUDEB’lerin çalışma prensipleri, görevleri, görev yapacak kişilerin niteliği ve şu şekildedir. KUDEB’de görev yapacakların mimarlık, şehir planlama, mühendislik, sanat tarihi ve arkeoloji meslek alanlarında uzmanlaşmış kişiler olması gerekmektedir.  Görevlendirilen uzmanların KUDEB’ler de çalışabilmesi için üç ay süre ile ilgili koruma bölge kurulu müdürlüğünde staj yapması zorunludur.

Elazığ Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü bünyesinde 2015 yılında kurulmuş olup,  mücavir alan sınırlar içerisinde kalan bütün korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili işlemleri ve uygulamaları ile ilgilenmekle görevlidir.

Elazığ Belediyesi KUDEB Birimi Başkanı Haluk ÇAKIR (Harita Mühendisi) yönetiminde, Hakan BULUT (İnşaat Mühendisi), Elif TATLI (Sanat Tarihçisi), Ergin ELBİR (Arkeolog), Eyyüp KILINÇARSLAN (Arkeolog), Ömer Cemil KÜÇÜKÖZER (Mimar), Mustafa Fatih TEMİZER (İç Mimar), Savaş ŞİRİNOCAK (Proje Uzmanı), Seda POYRAZ (Şehir Plancısı) olmak üzere 9 uzman çalışmaktadır.

Elazığ Belediyesi KUDEB’in Yıllara göre Çalışmaları;

2019 Yılında yapılan çalışmalar:

Harput Hacı Yunus Bey Hamamı, Rölöve, Restitüsyon, Konservasyon Projesi
Projeye yönelik kazı ve sondaj çalışmaları 2018 yılında başlamıştır. Kazısı tamamlanan hamamın proje çizimi Diyarbakır Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna gönderilerek 2019 yılı içerisinde onaylanmıştır. Kurul onayı da alınan yapının bazı bölümlerinin restorasyon görmesi, bazı bölümleri ise konservasyon ile tamamlanacaktır.

Kale Hamamı, Kızıl Kilise Ve Kaya Mezarların İçinde Bulunduğu Alan Rekreasyon Proje Çalışması
2018 yılında başlayan kazı ve sondaj çalışması sonrası rekreasyon projesi tamamlanarak Diyarbakır Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna gönderilere 2019 yılı içerisinde onaylanmıştır. Kurul onayı da alınan Proje uygulamaya hazırdır (Bkz. 2018 yılı).

Buzluk Mağarası, Rekreasyon projelerinin uygulanabilmesi için Şanlıurfa Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından Buzluk Mağarası, 4 Mevsim Ekolojik raporu çalışmaları tamamlanmıştır
Harput çevresinde farklı oluşum mekanizmalarına sahip ve çeşitli büyüklükte mağaralar bulunmaktadır. Bir kısmı karstik özellikte olan Harput Platosu ve çevresinde, karstik erime ile oluşmuş mağaraların yanında, volkanik kayaçlar içerisinde açılmış olan bazı mağaralar dikkat çekmektedir. Harput Platosu üzerindeki mağaralardan en önemli ve en çok bilineni Harput Buzluk mağarasıdır. Buzluk Mağarası Doğal Sit Alanının güncel durumunu değerlendirerek yeni ilan edilecek Doğal Sit Alanı kategorisi için uzman görüşü ile alanın bilimsel temellere dayalı yöntemlerle ortaya konulmuş doğal sit alanı kategorisini belirleyip korunması ve sürdürülebilir kullanımını sağlamaktır. Doğal Sit Alanı biyo-ekolojik, jeolojik, hidrolojik, jeomorfolojik ve peyzaj değerleri açısından incelenmiştir. Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik kapsamında biyom, ekolojik temelli bilimsel araştırma incelemleri, yenilenebilme yeteneği, peyzaj esas alındığında Doğal Sit Alanı Belirleme ve Kategorilendirmesi yapılmış ve doğal sit derecesi belirlenmiştir.


2020 Yılında yapılan çalışmalar:

-Deprem Sonrası Tescilli Yapılarda Yapılan Çalışmalar
İlimizde 24 Ocak 2020 tarihinde yaşanan deprem sonucu şehir merkezinde bulunan tescilli 200 yapının tamamı taranarak hasar durumları tespit edilmiş ilgili kurum kuruluşlarla birlikte yapılması gerekli çalışmalar başlatılmıştır. Proje hazırlama süreci devam etmektedir.

-Koruma Amaçlı İmar Planı Revize Edilmesi
Harput Mahallesi Koruma Amaçlı İmar Planı 25.06.2009 tarih ve 1642 sayılı Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmıştır. Ancak bu planın 2018 yılı içerisinde revize edilmesi için çalışmalar başlamış olup 2021 yılında tamamlanması beklenmektedir. Harput Koruma Amaçlı Planı çalışması yapılırken, planlamanın temel amacı olan Harput yerleşiminin geçmişten gelen tarihi ve kültürel kimliğinin günümüzde ve gelecekte sürdürülebilmesi doğrultusunda koruma, yaşatma ve geliştirme ilkeleri belirlenmiştir. Bakanlık onayı beklenen Harput Koruma Amaçlı Revize İmar Planı onaylandıktan sonra çalışmalarda ivme kazanılacaktır.

Sunguroğlu Konağının Başkanlık Makamı ve KUDEB Olarak Tefrişi
Hacı Kerim Sunguroğlu Konağı günümüze ulaşmış Harput’un sivil mimarisini yansıtan önemli bir eserdir

Harput Kentsel Sit alanı içerisinde, Harput’un Dağ kapı girişinde, Harput’un güneybatı surlarının üzerine inşa edilmiştir. Bu dış sur kalıntısı günümüze ulaşan tek kalıntı olması açısından önemlidir. Konak 1995 yılına kadar ev olarak kullanılmış, 2006 yılında Elazığ Belediyesi tarafından kamulaştırılmıştır. 2006 tarihinde rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesi onaylanmış 2008-2009 yıllarında da restorasyon çalışmaları Belediyemizce yapılmıştır.

Bu konak 2020 yılı itibariyle Elazığ Belediye Başkanlık Makamı ve Belediyemiz İmar ve Şehircilik Müdürlüğü KUDEB (Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu) olarak kullanılmakta olup tefrişatı ve düzenlemeleri tamamlanmıştır.

Harput Belediye Konuk Evi Yapımı
Elazığ İli, Merkez Harput Mahallesi Ahmet Bey Sokak (Dağ Kapı) Harput girişinde bulunan Mülkiyeti belediyemize ait, tescilli 5 adet taşınmazda Belediye Konuk Evi olarak kullanılacaktır. Gerekli tadilat, bakım ve tefrişat düzenlemeleri başlamış olup misafirler için konaklama imkânı sağlayacaktır. KUDEB’in amacı yerli ve yabancı turistlerimizin binlerce yıl yaşanan Harput kültürünü daha yakından tanımasını ve bu atmosferi konaklayarak hissetmelerini sağlamaktır.    

Harput Sunguroğlu Konağı Bodrum Katının Sergi Salonu Olarak Düzenlenmesi
KUDEB tarafından Harput’ta ihtiyaç duyulan kültürel etkinliklerin arttırılması amacıyla konağın bodrum bölümüne sergi salonu açılması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda düzenleme, tefrişat ve yerleştirme çalışmaları başlanmıştır. 2021 yılında halka açık bir şekilde sanatçı ve zanaatçıların ürettikleri ve tasarladıkları eserleri sergileyebilecekleri tarihi atmosfere sahip olan Sunguroğlu Konağının bodrum katında halka açık bir şekilde sergilenmek üzere hizmet verecektir.

Harput Postahane, Telgrafhane Binasının Tescili
Harput’ta az sayıda bulunan geleneksel konutların birçoğu yıkık olarak günümüze ulaşmıştır. İki katlı konak ile ilgili mahalledeki yaşlı insanların ve bazı kişilerin vermiş olduğu bilgiye göre buranın eskiden “Telgraf ve Posta İdaresi” olarak hizmet verdiği öğrenilmiştir. Bu bilgi ile alakalı olarak kaynaklarda, “SARAHATUN CAMİ, SARAHATUN mahallesinde bir tarafı şehrin büyük meydanlarından biri olan Buğday meydanı mukabil (karşı) tarafı, Belediye caddesi, yan taraflardan birisi Belediye dairesi, bir mahalle mektebi, SARAHATUN medresesi ve çeşmesi, diğer tarafı ise Cimşit Hamamı ile çevrilidir. Bu bilgiden yola çıkılarak oranın eskide belediyeye ait bir kurum olduğu çıkmaktadır. Telgraf binası olma durumunu desteklemektedir. 1800 ve 1900 lü Yılların Başlarında Postahane, Telgrafhane olarak kullanılmış ve türkülere konu olan binamız tescil ettirilerek koruma altına alınmıştır.

Hoca Hasan Hamamı Restorasyon İhalesi
Tarihi Hamam, Harput Mahallesi, Hoca Mescit mahallesinde olup Ahmet Kabaklı Bulvarını yürürken sağ kolda, yolun aşağı kodundadır. Yapı 4. Murat devrinde 1623-1640 yılları arasında yapılmıştır. Mülkiyeti Elazığ Belediyesine aittir. Restorasyon ihalesi hazırlanmış olup ihale sürecine giren Hoca Hasan Hamamı’nın, hamam müzesi olarak kullanılması planlanmaktadır. Elazığ’da Arkeoloji ve Etnografya müzesi dışında alternatif müze bulunmaması restorasyonları tamamlanan bazı yapıların müzeye çevrilmesi gerekliliğini arttırmaktadır2021 yılı ilk aylarında ihalesi yapılacaktır.

Harput Simge Yapılarından Dabakhane Binasının Yenileme, Onarımı, Projesi
Dabakhane, Harput Kalesi’nin kuzeyindeki dere içindedir. Sularının şifalı olduğu; mide, bağırsak, karaciğer hastalıklarına ve ruhsal depresyonlara iyi geldiği bilinmektedir. İnsanlar gerek şifa bulmak gerekse ziyaret için gelmektedirler. Ahşap olan asıl binanın yerine, 1988’de aslına uygun olarak bugünkü bina yapılmıştır. Mineral açısından zengin ve +5 º C sıcaklıktaki Dabakhane suyu, renksiz, kokusuz, berrak ve içme suyu kriterlerine uygundur. Suyun içinde bulunduğu tesiste, birbirileriyle bağlantılı ve içlerindeki suyun sürekli yenilendiği yuvarlak ve zeminde üç adet kurna bulunmaktadır. Dabakhane binasının yenilenmesi, tadilat ve tamiratlarının yapılarak uzun süredir kullanılmayan dabakhane şifalı sularının tekrar bölge turizmine ve Harput’a kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda çevre düzenlemesi

binanın yenilenmesi, insanların daha sağlıklı koşullarda şifalı suyu kullanması hedeflenmektedir.

Hüseynik-Harput Yolu Projesi
Türkülere konu olan Telgrafçı Akif Beyin, Harput’a çıkarken vefat ettiği şeher yolu zamana karşı direnmekte kısmen de olsa kendini korumaktadır.  Elazığ Belediyesi olarak bu direnci daimi kılmak ve Hüseynik ile Harput’u geçmişte olduğu gibi bugün de tarihi yolu ile bir birine bağlamak düşüncesindeyiz. Böylelikle Harput ve Hüseynik, yapılacak yol çalışması ile birbirine yeniden bağlanacak bu vesileyle yerli ve yabancı turistler bu tarihi güzergâhta gezme fırsatı bulacaklardır. Bahse konu yol güzergâhın Harput Kentsel Sit Alanı Sınırları içerisinde kalan kısımlarında yapılacak olan iyileştirme ve zeminde taş döşemesi çalışmalarının Elazığ Belediyesi KUDEB uzmanlarımız denetiminde yapılabilmesi amacıyla Diyarbakır kuruldan gerekli izinler alınmıştır. Çalışmalar ivedi bir şekilde devam etmektedir.

Eski Hükümet Konağı Projesi
1856 yılı tarihli bir İrade belgesinde Harput’taki Vali Konağının tamiratından bahsedilmektedir. Bu belgeye göre Vali Konağı tamire muhtaç hale gelmiş ve yapılan ihale sonucundan bahsedilmiştir. Ancak hangi konak olduğu kayıtlarda ve kaynaklarda tam olarak anlaşılamamıştır. 1930’lu yıllarda hala ayakta olan Harput Hükümet Konağı günümüzde bir okulun bahçesinin altında bodrum katı pencere ve girişi betonla örülerek kapatılmıştır. Bu duvar okul bahçesi altında kalmaktadır. Ayakta kalan duvarda yer yer çimentolu malzeme ile derz aralarının doldurulduğu görülmektedir. Bodrum katı olduğu tahmin edilen Harput Hükümet Konağı’nın kapatılan pencerelerinin açılması, İç cephede ve dış cephede çalışmalar yapılması amaçlanmaktadır. Gerekli ışıklandırma yapılarak eski fotoğrafların bilgilerinde eklenilerek bir tabela yerleştirilmesi, gerekli koruma önlemleri alınması ve eserin yaşatılarak turizme kazandırılması gerekmektedir.

Hüseynik Mahallesi Tescilli Evlerin Restorasyon Projesi
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde Hüseynik Mahallemizde bulunan 18 adet tarihi tescilli evin restorasyon projelerinin hazırlığına başlanmıştır. Deprem sonrası zarar gören tarihi konutların restorasyon görmesi ve eş zamanlı sokak sağlıklaştırılması

yapılarak tarihi sokak dokusunun yeniden canlandırılması turizme kazandırılması, alternatif bir turizm alanı oluşması açısından önemlidir. Çalışmalar devam etmektedir.

Hüseyinik Mahallesinde Tarihi Bir Evin Tescili
Elazığ ilimizin birçok mahallesinde hala geleneksel yapısını koruyan konutlar bulunmaktadır. Bu konutların korunması kentimizin kimliğini yaşatması açısından önemlidir. KUDEB birimi olarak en önemli görevlerimizden biri de koruma ve tescile önerme işidir. Yapmış olduğumuz araştırmalar sonucunda tescile uygun gördüğümüz yapıların korumasını sağlamaktayız.

İlimiz Çarşı Mahallesindeki Bakırcılar Sokak Sağlıklaştırma Cephe Yenileme Projeleri
Günümüzde sadece fiziki mekânı değil Sosyo-kültürel yapıyı da içine alan bütüncül koruma anlayışı ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda tarihi çevreleri koruma ve yaşatma faaliyetleri ile

çekim noktaları, cazibe merkezleri de oluşturulabilmektedir. Tarihi çarşıların bulunduğu bölgenin gelenek ve göreneklerini, yaşam tarzını, sosyal yapısını, ekonomik durumunu, kültürünü, teknolojisini, mimarisini, vb. özelliklerini bugüne taşıyan kültürel varlıklardır. Geçmiş ile günümüz arasında köprü kuran tarihi belge niteliğindedirler. Fakat zaman içinde doğal ya da insan kaynaklı nedenlerden dolayı tahribat, eskime, yıpranma, yeniden yapma gibi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu nedenle korunmaları, iyileştirilmeleri gerekmektedir.

Bu bağlamda projenin amacı, etkileşim içinde olduğu tarihi kent merkezinde koruma kullanma dengesi gözeterek, kentsel peyzaj odaklı sokak sağlıklaştırma çalışmalarında uyulması gereken ilkeleri belirlemektir.

Sürsürü Mahallesinde Tarihi Bir Evin Tescili
Elazığ İli, Merkez İlçesi, Sürsürü Mahallesi, Şehir Yolu mevkiinde bulunan Elazığ’ın eski yerleşim yerlerinden biri olan Sürsürü Mahallesinde çok sayıda tek veya iki katlı kerpiç evlerin bulunduğunu bilmekteyiz. Ancak İlimizde 24 Ocakta gerçekleşen deprem sonrası hasar alan evler kentsel dönüşüme girerek yıkılmaya başlamıştır. Bu yıkım içerisinde nitelikli gördüğümüz Fatma PEKER’ e ait evin korunarak tescillenmesi Elazığ’da az sayıda olan sivil mimarinin yaşatılması açısından önemlidir.