Harput Esediye (Arslaniye) Hamamı
 Harput Esediye (Arslaniye) Hamamı

Elazığ ili Harput Mahallesinde yer almaktadır. Esediye Külliyesi içinde şu an hala yapı kalıntıları bulunan Esadiye Cami, medresesi ve İmarethane’ si olduğu kaynaklarda geçmektedir (Sağlam, 2002:221). Yalnız İmarethane’ nin (İmarethane eskiden Osmanlı döneminde şehir dışından gelenlere, yolculara ve yoksullara giyimi, yiyecek vs ihtiyaçları için yardımlarda bulunulan kurumlardı. Daha sonra sadece yemek verilen yer olarak varlığını sürdürmüştür sonra yıkılarak yok olduğu kaynaklarda geçmektedir.) Esediye Hamamı; Yeni Hamam veya Arslaniye Hamamı olarak da bilinmektedir.  Harput’taki Artuklu Dönemi yapıları ile plan, mimari elemanlar ve malzeme bütünlüğü dikkate alındığında 13.yy ilk yarısında inşa edilmiş olmalıdır. Esediye olarak da bilinen ve cami, medrese, imarethaneden müteşekkil bir külliyenin etrafında teşekkül etmiş olan bu mahalle de ilk defa 1523 tarihinde zikredilmektedir (Ünal,1989:202).

            Esediye Hamamı, dikdörtgen planlı iki ana mekândan oluşmaktadır. Kuzey-güney yönünde konumlanmıştır. Güneyden bir giriş kapısı bulunan yapının direk kare mekânla küçük bir giriş ve devamında hamamcı odası karşılamaktadır. Küçük kare mekândan soğukluk (soyunmalık) bölümüne girilir. Bu bölüm kubbe örtülüdür. Soğukluk bölümünün kuzey duvarındaki girişten ılıklık kısmına geçilmektedir. Ilıklık bölümü üç mekândan oluşmaktadır. İki küçük kubbe örtülü kare mekân ve bir tonoz örtülü dikdörtgen planlı bu bölümlerin wc-traşlık, ılıklıktan sıcaklık bölümüne geçildiğinde sıcaklık bölümü,  klasik hamam planlarında olduğu gibi dört eyvan ve dört köşe halvet hücresinden oluşmaktadır. Kazı çalışmalarında halvetlere ait taban kotuna ulaşılmıştır. Halvetlere girişlerde, muntazam kesme taşlar kullanıldığı görülmüştür. Halvetler kare planlı olup tromp izlerinden üst örtülerinin kubbe olduğu düşünülmektedir. Eyvanlar, mevcut durumlarından da anlaşılacağı üzere tonoz döşemelidir. Halvet kubbelerinin tamamı ve eyvanların tonozları büyük oranda yıkılmışlardır. Doğu yönde külhan yer almaktadır. Dikdörtgen planlı külhan kısmı da yıkılmış durumdadır. Kaba yonu moloz taş sıralı duvarlar, kemerlerde kesme taşlar, kubbeye geçişlerde tuğla malzeme görülmektedir. Esadiye Hamamı’nın, Elazığ Belediyesi KUBEB tarafından Röleve-Restitüsyon ve Restorasyon projeleri çizilmiştir.

Fotoğraflar