Zahiri (Seyyit Ahmet) Baba Türbesi
 Zahiri (Seyyit Ahmet) Baba Türbesi

Zahiri (Seyyit Ahmet) Baba Türbesi, Harput Mahallesi Sara Hatun Cami’nin kuzey doğusunda park piknik alanı içerisinde yer almaktadır. Mülkiyeti Elazığ Belediyesine aittir. Kitabesi bulunmayan türbe kapısının hemen üstünde bulunan levhada türbenin ismi ve mimarın Rıza oğlu fırıncı İbrahim Aslanın ismi yazmaktadır. Artuklu dönemine tarihlenmektedir (Ünal, 1989:212-215; Aytaç,2010: 19; Oymak,2013:864). Türbenin çevresi kaynaklarda Zahiriye Mahallesi olarak geçmektedir. Zahiriye Mahallesi 16. Yy’da 69 hane ve 6 mücerred olduğu kaynaklarda belirtilir (Ünal,1989:201). Türbenin etrafında Tarakçılar çarşısı olduğu, çarşıdan aşağıya inerken Hacı Mehmed Efendi’nin konağının karşısında geniş bir sahayı kaplayan medrese ve türbe olduğu (Sunguroğlu, 2013:352) kaynaklarda geçer. Zahiriye Mahallesinde medrese ve imarethane ile bir mescidin olduğu, bu mescidin Osmanlıdan çok önce muhtemelen 13 ve 15. yy’lar arasında yapıldığı, medrese vakfı gelirinde söz edildiği halde mescide ait bir kayıt bulunmamaktadır. Buradan medrese vakfına ait gelirden mescide de harcanmış olabileceği düşünülmektedir (Ünal,1989:212).

Türbe tek katlı, dikdörtgen planlı küçük ölçekli bir yapıdır. Güney cephede bir pencere açıklığı, kuzeydoğu köşede basık kemerli 1 m ölçülerinde küçük ahşap bir kapı ile girilmektedir. Restorasyon öncesi düz damdır üstü daha sonra yapılan restorasyonda kurşun kaplamalı bir çatı ile örtülmüştür. İçerisinde iki adet sanduka bulunan türbe, yeşil örtü ile kaplanmıştır.

Zahiri Baba’nın kimliğiyle alakalı bilgiler oldukça zayıftır.1523 tarihli İcmal Defterinde “Evkaf-ı Medrese-i Melik Zahiriye”, şeklinde kayıttan Melik Zahir’in bir hükümdar ünvanı olduğu ifade edilir. Artuklular’ın Mardin kolunda Melik üz-Zahir İsa (1376-1410) adlı birine rastlanmaktadır ancak bu kişinin Hraput ile bağlantısı bilinmemektedir (Aytaç,2010:19). Zahiri Baba zaviye, medrese, mescid, imarethaneden ve müştekil külliyenin kurucusu veya medresede ders vermiş bir müderris veya zaviyede oturmuş bir şeyh olabilir (Ünal,1989:201).

ZAHİRİ (SEYYİT AHMET) BABA EFSANESİ

Rivayete göre bu türbe eskiden yokmuş, buraya çevreden akan bir çeşmenin pis suları akmaktaymış. Yıllar önce burada yaşayan Fırıncı İbrahim adında bir zat, rüyasında Mehmet Zahiri Efendi’nin kendisine “beni bu sudan kurtarın” dediğini görmüş, aynı rüyayı üç gün üst üste gören Fırıncı İbrahim, bu yeri dozerle düzeltip, yaklaşık 35 yıl önce bu türbeyi yaptırmıştır. M. Zahiri Efendi’nin kabri bulunurken, yanında Seyyid Ahmet Efendi’nin de kabrini bulmuşlar ve ikisini de aynı türbe içine koymuşlar. Harput’ta yaşayan bazı kişiler bu türbede bazı geceler ışık yandığına şahit olduklarını söylemektedirler. Sandukaların üzerinde çokça yeşil örtü ve kenarda seccadeler bulunur. Türbe, çeşitli dilek sahipleri ve hastalıklardan kurtulmak isteyenler tarafından ziyaret edilir. Dilekleri gerçekleşen ve şifa bulanlar adaklarını yerine getirir. Bu adaklar: Kur’an-ı Kerim, seccade, levha, yeşil örtü gibi şeylerden oluşur (Oymak,2013:865).

Konum
Fotoğraflar